Blokje Gouds: Evenementen

Elk dorp, elk stadje en ook elke grote stad heeft in de zomermaanden volop evenementen.
Gouda is niet een plek voor grootse evenementen zoals een marathon, of stuntende Red Bull teams.

Ik denk dat veel van jullie tenminste één Gouds evenement kennen, kaarsjesavond.
Als je van drukte en blauwbekken houdt is dat geweldig.

Als het voorjaar is begint het seizoen vaak met Hofsteden dagen. Een weekend zo halverwege mei.
Dan is een lange weg van Gouda naar Reeuwijk het hart van het gebeuren. Er zijn kraampjes, een aantal oude boerderijen die nu instellingen zijn voor o.a. dagactiviteiten hebben dan de deuren open.
Er is veel kunst, dingen voor kinderen. Er loopt een schaapherderin rond en volop muziek.

Met Hemelvaart en de vrijdag erna zijn er elk jaar de keramiekdagen.
En vanaf komende week is het echt bal. De kaasmarkt begint weer, wel iets voor de toeristen.
En op de woensdagen, Gouds Montmartre. Klinkt als heel wat, op borden lees ik dan dat je er terecht kan voor antiek, vintage en brocanterie. Een mooier woord voor oude troepjes.

Het zou leuk zijn als het een ware rommelmarkt werd, met rommelmarkt prijsjes.
De eerste jaren was het wel aardig. Toen was de vintage nog een beschuitbus zoals oma had.
Nu staan er teveel echte handelaren.

Dan zijn er in de zomer ook nog de concerten in de muziektent.
Voor mij zal het eerstvolgende evenement de Waterdagen zijn. Natuurlijk ook een keer naar de kaasmarkt, om foto's te maken van Frau Antje in niet bestaande klederdracht.

Zo is er de hele zomer wat te doen.
Maar het hoogtepunt van het jaar zal 15 november worden. Dan komt de enige echte Sinterklaas in Gouda aan land.

Zo heerlijk rustig

Het was erg rustig vanaf deze stoel, soms moet de batterij even worden opgeladen.
En hoe kan je dat beter doen dan met even weg te zijn?

Vakantie? Nou, niet echt, al voelde het wel als een korte vakantie.
Wat maakt iets een vakantie?
Simpel, gewoon eens 4 dagen weg gaan. Weg van de 4 muren en de eigen omgeving.

Ook al is het maar 4 dagen, je pakt in alsof je weet ik hoelang weggaat, regelt dat iemand tenminste een keer de plantjes op het balkon water geeft.

Om de gastheer en gastvrouw te ontlasten en omdat je toch binnen de grens blijft en per automobiel gaat neem je vast een diner mee.
Omdat je net even te ver zit voor snel iets halen, een voorraadje drank.
Omdat het weerbericht per halve dag een andere voorspelling geeft, een plu, een vest, een jas, maar ook wat luchtigs.

En omdat je weet dat je gaat lopen een paar makkelijke schoenen voor blote voeten, zonder de ergernis van steentjes in de schoen, maar ook schoenen met sokken en wat slippers zodat je niet bij de gastheer en gastvrouw een half natuurpark over het kleed loopt.
Kortom 4 grote tassen en dan heb ik de fototas niet meegerekend. Want ja, je gaat naar een broedkolonie.
Zit je dan in een hut vlakbij? Of weet ik hoever van? Kijker mee, extra fotokaartje mee, reserve batterijen mee en oh vreugde, ik heb slechts een compact camera, wat dan weer lenzen scheelt.

Een korte vakantie is eigenlijk gewoon afmatten. Jezelf afmatten want je wil zoveel mogelijk zien.
Als je in het westen woont is dat in het oosten meer dan makkelijk te doen hoor.
En dat maakt ons landje zo mooi.

Is het zoveel anders? Ja, maar ook nee.
Wat is er dan echt anders? Om te beginnen de insecten.
In het westen, als ik buiten loop ben ik in deze tijd van het jaar al snel bezig de elzenhaantjes van me af aan het schudden. In het oosten, als er iets op je arm landt, is het al vrij een mij onbekend merk tor.
Net iets groter, of nee, veel groter.

Wat is er nog meer anders? De vogels. Gewoon een paar soorten die we hier nooit zien.

Maar struinend langs het struweel, kijkend naar de huizen, een geheel andere bouwstijl.
Toch vind ik het meest verwonderlijk, waarom laten ze daar elke bouwval staan?
Er staan kasten van huizen, en een eindeloze rij aan bijna in elkaar gestorte schuurtjes.

Het nut zie ik er niet van in, al is het wel leuk voor mijn fotoverzameling bouwvallen.
Die scheefgezakte exemplaren waar geen raam meer inzit, een deur al helemaal niet meer dicht kan, als ie er al in zit.
Schuurtjes waar de eerste de beste armoedige bewoner van een sloppenwijk nog van zou schrikken.
Ze denken toch niet dat het de Unesco erfgoedlijst gaat halen?

Ja, ik keek mijn ogen weer uit, de landschappen, de ruimte, maar ook de schuurtjes.

Groeten uit

Jaren na het overlijden van mijn moeder ben ik eens de collectie oude kaarten door gaan kijken.
Sommige kaarten hopeloos zoet, veel oude dorpsgezichten en ronduit grappige tafereeltjes.
Een deel de papierbak ingegooid, een deel bewaard.

Het leukste zijn toch wel de vakantiekaarten. Een vrijwel uitgestorven begrip.
Werden we in de jaren 90 nog bedolven onder kaarten uit de meest tropische oorden als Yucatan, Thailand of Bali, nu weinig meer. Gelukkig zijn er nog enkele die hards die vol blijven houden.

Toch stuurde men rond de jaren 30 ook al vakantiekaarten. Ja, men ging toen soms ook op vakantie, wel een hele dag.
Zo ontving mijn moeder als klein meisje een kaart van een aantal jonge dames, waaronder vermoed ik een oudere zus.

Geadresseerd, nauwelijks, gewoon aan Mej A p.a.  Den Heer  vd V te H. met toevoeging "veehouder".
Ik vind het wel aandoenlijk, dat een groet van 75 jaar oud me nog steeds laat glimlachen.
De jonge dames hebben vast genoten van hun tripje naar het verre... Hoek van Holland.

Blokje Gouds: Jeruzalemkapel

Misschien zou de gulle gever die deze kapel liet bouwen nu thuishoren in de Quote 500, of rondstruinen op de miljonairs beurs?
Vast niet, het moet een devoot man geweest zijn, deze Gijsbert Raat.

Als priester en vicaris (assistent van een bisschop) deed hij dienst in de grootste kerk van Gouda.
Tot 1478, toen wilde hij naar Jeruzalem.
Zo'n pelgrimsreis ging toen wel heel wat anders dan het hedendaagse "hoofd leeglopen" naar Santiago.
Hij heeft er dan ook 9 jaar over gedaan.

In zijn tijd was het een beetje trend om bij terugkeer met 11 andere broeders dan een "kopie" van de Heilig-Grafkerk in Jeruzalem na te bouwen.
Gouda had niet 12 van die broeders en Gijsbert was wellicht vermogend genoeg.

De trend, met een knipoog, er hebben er best wel wat gestaan, maar die in Gouda is in redelijk staat gebleven. En natuurlijk zo af en toe een tikkeltje gerestaureerd.

De kapel , volgens zijn nalatenschap heeft men er elke week braaf erediensten gehouden, tot....
En ja hoor, weer die reformatie.
In 1572 kwam de kapel in handen van het stadsbestuur.
Van 1598 tot 1812 werd het kantoor van de armenzorg. De armenkasje is nog steeds in de kapel te vinden.

In de 20e eeuw heeft het dienst gedaan als atelier, als expositieruimte en dat komt nu nog wel eens voor.

En Gijsbert? Volgens DNA testen liggen zijn beenderen nu in een klein kistje in de ruimte ernaast. Wat ooit het kantoor van een hoofdmeester was.

Er is een replica van zijn grafzerk te zien in de Sint-Jan, een halve steen in het Goudse museum en de koperen platen zijn nu deel van de collectie van het Rijksmuseum.

Een boompje camemwattus?

Panique, panique!
Een heuse crisis is Frankrijk. Zo ernstig dat er zelfs al een nationale raad voor is opgericht.

Wat is er aan de hand? Nou, het camembert doosje dreigt uit te sterven.
Quoi? Ja, u leest het goed, een doosje op de rand van uitsterven.
Dit is dus het soort nieuws wat mij op de lachspieren werkt. Ik hou niet van kaas dus ik lig er niet zo van wakker.

Het ware probleem is dat de populier steeds meer verdwijnt.
Dat lijkt me op zich zorgelijk, maar is die populier dan zo populair in Frankrijk?
Als boom op zich niet echt, maar de boom is zo geschikt om doosjes voor camembert te maken.
Het hout is licht dus voordelig in transport,  het houdt de schimmels buiten en geeft de kaas de juiste vochtigheidsgraad.
In een andere verpakking dan? Nee, als je de kaas dan openmaakt val je flauw.
Altijd al geweten dat er een luchtje aan kaas zit.

Dus ja, paniek onder de fromagofielen. Men zal op zoek moeten naar nieuwe bosbouwers die 20 jaar geduldig gaan wachten tot hun investering rijp is voor de kaas , sorry, de kap.
Dan nieuwe bomen aanplanten.

Wellicht is het camembert doosje een volgend stukje cultuur wat op een UNESCO-lijst komt?

Blokje Gouds: Proost!

Gouda, vraag de gemiddelde Nederlander of toerist "Wat weet u over Gouda?"
Dan komen ze met de gebruikelijke gebouwen en producten. Kaas, kaarsen, stroopwafels en een enkele keer hoor ik plateel en pijpen.
Maar nooit eens iemand die "bier" roept.

Nou ja, dan doe ik het maar. Toegegeven, je struikelt hier niet over een levendige bierindustrie.
Toch is dat een kleine 600 jaar geleden wel heel anders geweest.
Maar de echte roem kwam met het Goudse kuitbier.

Waarom zoveel leven in de brouwerij?
De ligging van de stad. Door de rivieren was het vervoer van graan goedkoop. Het feit dat er hier turf voor handen was, lekker goedkope brandstof.

Er werd vanaf de Middeleeuwen al gebrouwen, maar rond de 15e eeuw stapte men over op het brouwen van kuitbier.
Wat maakt kuitbier speciaal? De combinatie van granen. Kuitbier wordt gemaakt van haver, tarwe en gerst.
Het andere bier, het gruitbier kon een allegaartje zijn, op smaak gemaakt met kruiden als salie, rozemarijn en nog wel meer.

De enige toegestane toevoeging voor het kuitbier werd hop. Dat was eerder tegen het bederf dan voor de smaak.

Vakmanschap is meesterschap is nu de slogan van een grote brouwerij, dat was het toen ook al.
Behalve vakmanschap diende men zich ook aan strikte regels te houden.  En belastingwetten.
Ook toen konden ze het al niet leuker maken.

Dat bier zo populair was is niet zo gek. Men gruwde van water, dat kon zo ongezond zijn.
Brouwerijen moesten ook altijd hun water uit veilige bron betrekken.
Bier was een volksdrank, ook voor kinderen, maar dan aangelengd met water.

Het klinkt ons nu vreemd in de oren, maar begin 15e eeuw was het Goudse kuitbier zo gewild dat zelfs Vlaamse steden het volop importeerden.
En wat te denken van een jaarlijkse export van 15 miljoen liter bier?

Natuurlijk kon dat niet eeuwig goed blijven gaan. In Vlaanderen begon men te denken van "koopt eigen producten" en de biermarkt zakte in. Het laatste schopje kwam natuurlijk weer van die Spanjaarden.
Voor mij is dat wel overzichtelijk, hen steeds de schuld te geven.

Voor de 80-jarige oorlog begon stond er aan Westhaven 63 al een grote brouwerij.
Eind 16e eeuw is daar een mooi huis gebouwd, het pand is in 1780 wat opgeknapt maar heet nog steeds Het Ossenhooft.

Ossenhooft is waarschijnlijk de verbastering van een inhoudsmaat, een okshooft.

Voor hen die het Goudse kuitbier wil proberen? Het is sinds een tijdje weer te koop in diverse slijterijen en bierwinkels.

Zo, en nu eerst een .....

Blokje Gouds: Straatbieb

Niet typisch Gouds, maar ik zag er afgelopen zondag voor het eerst eentje staan.
Een straatbibliotheek.
En nee, dat is geen doos met afgedankte boeken bij het vuil.

Een straatbibliotheek dient een soort kastje te zijn. Geen standaard maat of model verplicht, maar wel waterdicht.
De meesten staan tenslotte op straat en soms regent het.
Het is één van die leuke ideeën die over kwamen waaien vanuit de VS.

Ik meen dat Zutphen de eerste plaats was waar er eentje stond.
Maar het begint Gouda ook te veroveren. Her en der staan er nu van die kastjes.

Het idee is dat je, als je langsloopt, je er een boek kunt uithalen, en heb je het uit, het weer terug kan zetten, of zelf een boek op een plankje zetten.
Eigenlijk een soort book crossing nieuwe stijl. Met dat book crossing zat er soms nog wat administratie aan vast.

Persoonlijk vind ik het erg leuk. Een huiskamer met boeken oogt al gezellig, laat staan een geveltuintje met wat bloempotten en een kastje met boeken.

Dit exemplaar staat op de hoek van de Vissteeg in Gouda.