woensdag 16 april 2014

Blokje Gouds: Erasmus

Ja hoor, is er weer een kaaskop die Erasmus wil opeisen als beroemde Gouwenaar.

Desiderius Erasmus, een prachtige artiestennaam. Klinkt erg deftig.
Maar bij zijn geboorte kreeg hij de naam Gerrit Gerritsz.
Gerrit senior was priester te Gouda, hopeloos verliefd op de dochter van een chirurgijn.
Zodoende werd Mamma Erasmus de huishoudster.
De kleine Gerrit was niet zomaar een ongelukje, de priester en de huishoudster hadden nog een zoon, Pieter, maar die heeft geen artiestennaam aangenomen.

Waar is Erasmus geboren? Volgens een geschiedkundige in Gouda, volgens Erasmus zelf in Rotterdam.
Maar zelfs een deftige kerel als Erasmus was soms een jokkebrok.
Als bastaard (vreselijk woord) had hij het niet makkelijk en na wat opgeleukte brieven vond de paus hem uiteindelijk wel ok.

Ik vraag me af hoelang de paus hem aardig vond, wat betreft Erasmus en Luther werd het een beetje de kip en het ei verhaal.
Men verweet Erasmus dat hij Luther een tikkeltje ophitste.
De eerste vertaalde de bijbel en pruttelde wat over hoe de kerk in elkaar stak. Luther vond een deel van de vertalingen te gek, pakte de gereedschapskist en timmerde zijn stellingen op de deur van een slotkapel.

Toen Desiderius nog Gerrit heette bleek het al een pienter ventje. En zo ging hij naar de Latijnse school in Gouda.
Later ging hij een aantal jaren een klooster in, ook bij Gouda. Waar ooit dat klooster stond kan je nu ambachtelijk ijs eten.

Of hij nu van Rotterdam is of van Gouda, totaal onbelangrijk, maar de strijd is toch soms ook grappig.
In Gouda is een route "Erasmus, kind van Gouda".
En... er staat ook een buste van Erasmus, sinds 2009 te zien in de Willem Vroesentuin.

De buste is al een verhaal op zich. Die werd gemaakt door Hildo Krop en was voor het Erasmushuis in Jakarta.
Na de onafhankelijkheid van Indonesiƫ kreeg Amsterdam het beeld retour. Erasmus in depot tot eind jaren-60, Erasmus werd naar Suriname gestuurd. Daar heeft het een tijdje in Paramaribo, in een museum gestaan.

Nu hoor ik jullie denken, "kwam ie zeker in 1975 weer retour?"
Mis! Het werd veel doller. Op zekere dag werd Erasmus uit het museum gestolen.
Of de dief er achteraf spijt van kreeg, of zijn vrouw het niet mooi vond?
Hoe dan ook, Erasmus belandde in de rijstvelden. Een enorme degradatie, van beroemd humanist tot vogelverschrikker.

Gelukkig werd hij daar ontdekt door een Goudse museumdirecteur.
Een stichting zorgde er voor dat de buste weer terugkwam.
Erasmus was weer "thuis" stond een tijdje in de museumtuin, moest later weer verhuizen naar een nis in de Agnietenkapel, met als droevig uitzicht een bushokje.

Waar hij nu staat past beter, zijn buste kijkt naar een beeld van zijn vriend en boekdrukker Gheraert Leeu.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten