Iets wat ik vorig jaar pas echt zag, iemand wees me er op, Stolpersteine.
Ik had er nog nooit van gehoord en echt opvallen doen ze niet als je snel loopt.
Wat is een Stolpersteine? Een struikelsteen. Je struikelt er niet letterlijk over, maar het zet je aan het denken.
Een Stolpersteine is een steentje van 10x10 centimeter, met daarop de geboortedatum, de naam en datum van overlijden op een messing plaatje te lezen is.
De meeste van die steentjes, die in Gouda dan, liggen in de trottoirs, voor huizen.
Huizen waar tot de gruwelijke misdaden tijdens de oorlog mensen woonden die door het regime als ongewenst werden beschouwd.
Joodse mensen, Sinti, Roma, Jehova's getuigen en homoseksuelen.
Ongewenst, dus moesten ze verdwijnen.
In die ene lange straat zag ik veel van die steentjes, en ik moest van mezelf steeds even kijken.
Het maakte op mij meer indruk dan grote monumenten, of het moment van de klok in de duinen of de Dam op televisie.
Ik realiseerde me toen ook dat ik weinig restanten van een Joodse gemeenschap in Gouda tegenkom.
De synagoge op de Turfmarkt doet al sinds de bevrijding geen dienst meer als synagoge.
Het poortje wat ooit bij de Joodse begraafplaats aan de Boelekade stond is lang geleden verplaatst naar het Raoul Wallenbergplantsoen.
De tweede keer dat ik die steentjes zag was op een zonnige middag, bij een brede sloot vlakbij het ziekenhuis.
Daar heeft ooit een tehuis of huis voor Joodse jongeren gestaan. Er staat nu een bordje, anders had ik dat ook nooit geweten.
Toen het bordje was verdwenen dacht ik even aan vandalisme, maar het was werk in voorbereiding.
Mensen, jonge mensen die zo rond hun 17e levensjaar zijn opgepakt en vermoord.
Of alsnog tijdens hun vlucht zijn omgekomen. Mensen met het geboorte jaar van mijn ouders.
Ik vind het kleine, mooie monumentjes.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten