maandag 3 november 2014

Blokje Gouds : Kaaswaag

Een kaasstad zonder kaaswaag, dat kan gewoon niet.

Gouda is een kaasstad en wilde dus ook een waag. Je zou denken, hup, gooi maar weer een paar huizen plat en bouw zo'n geval, klaar is kaas  in dit geval kees.
Niets is minder waar.

We mogen vandaag de dag mopperen over de hoeveelheid regels van de overheden, dat was in de 17e eeuw niet anders.
Er bestond toen zoiets als het waagrecht. Dit moest de stad voor 15 jaar pachten en dat werd steeds stilzwijgend verlengd. De centjes gingen toen naar de Hollandse Rekenkamer. Dat gebeurde dus van 1670 tot 1806.

Een beetje kaasstad wil dan een waag, maar dan moet het ook een deftig gebouw zijn.
De Goudse waag is een ontwerp van Pieter Post, een schilder en architect die veel heeft ontworpen. Huis ten Bosch, het stadhuis van Maastricht zijn voorbeelden.
Hij kreeg de opdracht in 1668, wat tevens zijn laatste opdracht werd. Niet omdat het een beroerd resultaat was, maar de beste man ging een jaar later dood.
Zodoende heeft hij het eindresultaat zelf nooit gezien.

In 1670 was het eindelijk zover, de waag kon dienst gaan doen. Beneden het wegen van de kaas, de bovenverdieping werd opslagruimte voor de schutterij.
Het fraaiste aan de waag was het reliëf, het is nu vervangen door een kopie, het origineel viel bijna uit elkaar.

Hoewel de kopie hetzelfde marmer is als het origineel werd het vooral lelijk gevonden. Te wit.
Het origineel, wat men wilde verwijderen, kwam in onderdelen los, na restauratie is het binnen gezet.
Dan is het leuke met dat gepriegel dat er ineens details tevoorschijn komen.
Zoals een arabier met een rol perkament. Mij is ie nooit opgevallen.

Naast het originele reliëf waren familiewapens aangebracht. De familiewapens van de vier burgemeesters in het bouwjaar.
Mij een raadsel waarom Gouda in 1670 vier burgemeesters had.
De wapens moesten in 1799 verdwijnen, de Fransen vonden het blijkbaar affreus.
Gelukkig liet men de schilden heel en zo kon men in de jaren 50 van de vorige eeuw het er met verf weer opzetten.

Wegen van kazen doen ze er heel lang niet meer. Het gebouw werd een tijdje kantoor van een veearts, er kwam een expositieruimte, en in 1995 werd het een museum. Eerst een kaas- en ambachtenmuseum, de ambachten zijn niet meer.
Het is nu Gouda Cheese Museum en de VVV heeft er ook onderdak gevonden.









 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten