Verzwegen leed

Dinsdagavond liep ik op een begraafplaats. Een oude begraafplaats.
Niet voor een momentje stilte, maar uit interesse.

Eens per jaar geeft de stedelijk ecoloog daar een uitleg over het groen.
Het groen was er nu vooral woest en daar kan binnenkort wel een menselijke man met een zeis gaan lopen.

Ik zag een paar leuke bloemen zoals het rapunzelklokje wat ook wel repelsteeltje heet (Campanula soort),
en het echte waldstro.
Maar voor het groen? Nee, had ik niet hoeven gaan.
Eigenlijk schrok ik even van de alom aanwezige grassen tussen soms wat scheef hangende grafstenen.

Het werd echt interessant toen een mevrouw van de stichting de groep (wel 4 mensen)
ging rondleiden.
Ik hoop toch echt dat zij in tijdens haar werkzame jaren onderwijzeres is geweest.
Dat is nu het soort gids naar mijn hart! De geschiedenis, de kennis en de verteltrant.

Het ontstaan van de begraafplaats, men wilde geen graven meer in de kerk. Het begon er zo te stinken.
Er werd grond aangekocht. Tja, op een gegeven moment kwamen er twee nieuwe begraafplaatsen, een algemene en een katholieke en.. vol=vol.
In 1972 is de laatste persoon bijgezet. Nu is er nog een strooipad.

Gouda zat dus met een begraafplaats die niet echt langer in gebruik was.
De buur van de begraafplaats, de toen nog kaarsenfabriek, had er gelijk een oogje op.
Mooi, voor een parkeerplaats. Mooi niet!
Een toenmalige burgemeester had voor zijn dood vast laten leggen dat hij er eeuwen zou liggen.
Parkeerplaats rond het graf dan?
Helaas, vette pech voor de fabriek, in de lange aanlooptijd had de gemeente er bomen geplant.
Beetje guerilla gardening avant la lettre.

Toen het gesprek weer op parkeerplaats kwam waren de bomen al waardevol geworden, de burgemeester bleef er dwars liggen, en, er was verder geen groen in de wijk.
De begraafplaats werd stadsmonument.

Over de tijd dat men in een deel van de voormalige aula ook een ruimte had voor schijndoden.
Schijndoden? Ooit was Gouda een belangrijke stad voor de handel via de rivieren.
Die vaarten konden soms lang duren en als men dan toch weer moest wachten kwam de bemanning graag aan wal.
In die tijd had Gouda veel bierbrouwerijen en al die soorten proeven, dat liep soms fout af.
Bij terugkeer naar de boot viel er menig man tussen wal en schip, met wat mazzel werd ie bijtijds opgevist.
Het kon gebeuren dat hij dan zo ver heen was dat men niet wist of ie nu wel of niet dood was.
Comazuipen bestaat dus ook al eeuwen!

De vrouw wees overal op, het monumentje voor de doodgeboren kindjes, erg mooi gemaakt en voorzien van de vroegere stadsdichteres.
Het verhaal van een kruis vond ik dan wel weer kostelijk. Er mag in Gouda geen kruis op een graf.
Toen zij werden gebeld of ze een kruis kwijt waren was het antwoord nee, maar ze wilden het wel ophalen.
Waar het kruis vandaan kwam, niemand die het weet. Het is opgeknapt door een smid die er dan maar even een steentje aan heeft vastgemaakt "kan het niet omvallen". Steentje? Meer een stuk rotsblok.
Het valt uit de toon, en ergens weer niet.

Er is nog een stukje speciaal gewijde grond. De stichting wil namelijk de 4 kazerne nonnetjes hebben.
Kazerne nonnen? Tijdens graafwerkzaamheden bij de voormalige brandweerkazerne werden er 4 skeletten gevonden. Nonnen uit de 15e eeuw en och, ze hebben niet veel ruimte nodig.

Nu is er één graf wat behoorlijk uit de toon valt. De beheerders hebben lange tijd geen idee wie de grafrechten betaalde, wie het graf onderhield.
Het meisje is nog geen 9 jaar oud geworden, geboren in Madrid, gestorven in Gouda.
Malva Marina Reijes. Een naam die hen niets zei.

Malva Marina is verzwegen leed. Dood gezwegen door een wereldberoemde vader.
Zij was de dochter van Neftali Ricardo Reyes Basoalto en Maryka Antonieta Hagenaar Vogelzang.
Neftali is beroemd geworden, maar dan onder zijn schrijversnaam, Pablo Neruda.
Nobelprijswinnaar literatuur in ik meen 1971. Behalve dichter was hij ook diplomaat.

Hij leerde tijdens het werk in Jakarta zijn Nederlandse vrouw kennen, zij trouwden, kregen een dochter, een dochter met een waterhoofd.
Meneer zat liever met zijn literaire vrienden in het café, had geen boodschap aan een ongelukkig kind en stuurde haar met zijn vrouw naar Nederland. Zelf ging hij terug naar zijn vaderland, Chili.
Zijn fans kennen de romantische gedichten, maar nooit heeft hij ook maar iets voor of over zijn dochter geschreven.
Het lukte haar moeder blijkbaar ook niet meer zo en daarom heeft Malva Marina nog een tijdje de zorg gekregen van een Gouds pleeggezin.

Heel veel later, heeft een vriend van haar vader een gedicht geschreven wat nu als plaquette bij het graf hangt. Gelukkig hebben mensen toch van haar gehouden.